ISTÓRIA HUSI SIENSIA MINERALOJIA
Ita koalia kona ba
siensia ida molok hamriik, siensia ne’e tenki iha rasik nia istoria, tamba sa
nia bele mosu, no oinsa nia mosu, prossesu oinsa mak nia bele mosu, no se mak
bele halo mosu siensia ne’e. Husi istoria ne’e foin mak ita bele hatene kona ba
siensia ne’e nia orijinalidade, nia
objetivu, nia funsaun no nia espesialidade ba ne’ebe no atu halo saida.
Georgius Agricola, hanesan mos Aman ba siensia Mineralogia |
Iha tinan (372-287 a.C. molok krisu), filosofia ida naran Theophrastus, nia mak ema ne’ebe hakerek trabalu primeiru kona ba mineral no mos fatuk. Liu tiha tinan 400 depois sekulu I, autór ida ho naran Plino halo revista ida kona ba ensiklopedia mineral nian.
Theophrastus, Pai da Filosofia |
Tuir mai mak ema enjineriu mina ida ho naran George Bauer ne’ebe koñesidu ho
naran Latinu Georgious Agricola iha tinan 1556, nia halo publikasaun nia
traballu ida ho titulu De Re Metálika,
iha ne’ebe traballu ne’e nia halo deskrisaun detallamente kona ba definisaun ba
karakteristika ka propriedade fizika husi mineral sira. Husi ne’e, iha tinan
1750-1817, mosu mai Abraham G. Werner nia mak halo uniformiza tiha nomenklatura
ba deskrisaun mineral nian, ne mak too ohin loron ita halo deskrisaun mineral
ita presiza la’o tuir nia nomenklatura ne’ebe iha, ita presiza deskreve uluk
ida ne’ebe afoin ita ba ida ne’ebe, ne’e mak ema hanaran nomenklatura. Iha
tempu ne’ebe hanesan, iha tinan 1779-1848 iha mos sientista ida naran J. J.
Berzeliu, nia mak rekoñese katak mineral hotu-hotu ne’e kompostu prinsipal husi
elementu kimiku sira, nia mos mak halo klassifikasaun ba mineral sira bazeia ba
kompostu elementu kimiku ne’ebe iha. Tuir mai iha tinan 1813-1895, mosu mai
matenek na’in ida ho naran James D. Dana, nia mak halo publikasaun livru
primeira edisaun ne’ebe ho titulu A System of Mineralogy iha tinan
1837, no publika mos livru edisaun dahaat nian iha tinan 1854 ne’ebe mak koalia
kona ba Introdução a classificação
quimica dos minerais, ne’ebe to’o ohin loron sei utiliza.
LEE MOS PARTE IMPORTANTE SIRA:
Ida ne’e mak husi hau
nia hatene, karik ita boot sira iha hanoin balun tan bele hato’o liu husi
Komentariu ou bele konfirma hau iha parte kontaktu.