Prorpiedade ka karakterisitka husi Mineral
Liafuan propriedade
dalabarak ita rona maibe dalaruma mos ita komprende sala, iha ne’e liafuan
propriedade ne’e refere ba karakteristika, liafuan propriedade hanesan mos
karakteristika.
Nahhhhh… ita koalia kona
ba material sira iha mundu ne’e, uluk liu ita tenki hatene uluk nia
karakteristika, hafoin ita bele hatene di’ak liu kona ba material ne’e rasik.
Hau foti ezemplu simples ida, hanesan iha magma, magma reprezenta ho karakteristika
importante mak nia ho temperatura ne’e aas no been ka kentak. Nune’e mos iha
mineral, ita koalia kona ba mineral, ita mos tenki hatene mineral ida-idak nia
karakter, hafoin ita bele hafahe mineral sira ne’e tuir nia parte.
Propriadade ka
karakteristika husi mineral ne’e rasik iha rua mak hanesan, karakteristika fizika
no mos karakteristika kimika.
Iha ne’e hau sei koalia
kona ba karakteristika fizika husi mineral ninian. Karakterisitka ka
propriedade fizika husi mineral ne’e hanesan parte fiziku ida ne’ebe ita bele
haree ka halo observasaun fizikamente liu husi ita nia matan nia haree ou bele
mos husi mikroskopiu. Iha propriedade barak mak ita prezisa hatene, maibe iha
ne’e hau sei koalia kona ba propriedade fizika balun ne’ebe fasil ita atu haree
uluk molok termina mineral ida.
Kor:
ne’e hanesan karakteristika prinsipal husi mineral ida ne’ebe ita bele haree
diretamente husi parte li’ur bainhira ita halo observasaun ba mineral ruma ou
bele mos ba kualker sasan ruma ita sempre haree uluk mak kor ne’e hatudu.hau
foti ezemplu simples ida hanesan mineral Pirite nia bele hatudu ho kor Amarelu
(Kinur nabilan) ka ho liafuan seluk katak kor emas ka kor osan mean, ezemplu
seluk mak hanesan mineral Augita nia bele hatudu ho kor Verde escuro (Matak
nakukun) bele to’o metan. Ezemplu seluk mos mak ita boor sira bele haree iha figura rua kraik ne'e.
|
Mineral Sinabriu nebe hatudu ho kor mean nakukun no Enxofre nebe hatudu ho kor kinur. |
Brillu (naroman): brillu mak
karakteristika husi mineral ida ne’ebe hatudu bainhira mineral ne’e kona iha
loro matan nia naroman, prossesu ne’e ita bele haree ka observa iha superfisie
husi mineral nian ka mineral nia isin leten ka kulit ne’ebe fresku liu,
bainhira kona iha loro matan. Iha karakteristika mineral ida ne’e sei hafahe
tan ba iha tipu rua, mak hanesan brillu metaliku no non metaliku. Defini de’it
katak billu ida metaliku ne’e refere
ba mineral ida ne’ebe hatudu nia naroman bainhira nia kona loro matan maibe nia
la transparante, ne’e katak loro-matan nia naroman ne’ebe kona nia la borus
mineral ne’e, maibe mineral ne’e halo absorve tiha naroman husi loro matan ne’e
rasik. Brillu non-Metaliku ne'e refere ba mineral sira ne'ebe hatudu nia naroman iha momentu loro-matan kona nia isin lolon no nia halo naroman ho transparante ne'e katak loro matan nia naroman kona nia borus tiha nia isin lolon ba fali fatin seluk ou simples de'it katak nia bele pass loro matan nia naroman, mineral non-metaliku ne'e mos bele halo reflekta ba loro matan nia naroman, ne'e katak loro matan nia naroman kona mineral ne'e loro matan nia naroman sei reflekta fila fali ba fatin seluk, hanoin ezemplu simples ida de'it hanesan vidru sira bainhira loro-matan nia naroman kona nia.
|
Mineral kor mean hanesan mineral brillu non-metaliku no mineral seluk mak hanesan minerak pirite nebe reprezenta ho mineral brillu metaliku.
3. Dureza ka toos:
iha parte dureza ne’e hanesan moos toos, iha mineral ita mos prezisa haree
mineral sira ne’e nia isin nia toos, tuir mineral ida-idak nia toos lahanesan
bazeia ba prossesu durante nia forma, iha parte ida ne’e mineral ne’ebe
reprezenta ho karakteristika ne’ebe toos liu ne’e katak nia mos iha ligasaun
kimika ne’e forte. Propriedade ida ne’e fasil liu mai ita atu termina, tamba
iha ne’e ita prezisa haree de’it mineral sira ne’e nia toos bainhira ita halo
risku ba iha sasan seluk ruma, ita foti ezemplu simples ida: se ita foti
mineral ida ita risku nia ba iha vidru ida, se vidru ne’e hatudu sinal ruma
ne’e katak mineral ne’e nia dureza (toos) ka nia resistensia boot liu vidru
ne’e, maibe karik vidru lahatudu riska no mineral mak riska ka hatudu sinal
ruma ne’e hatudu katak vidru mak dureza ka nia resistensia boot liu duke
mineran refere, nune’e mos ita bele uza ita nia liman kukun. Haree iha figura kraik ne'e, iha nebe mineral ne'e risku iha vidru ida no vidru ne'e hatudu sinal riska iha vidru ne'e nia isin lolon.
4. Klivajen:
ne’e mos hanesan propriedade husi mineral nian bainhira mineral sira ne’e
hatudu iha sira nia isin lolon iha liña ki’ik ne’ebe loos no halo kontinuasaun,
propriedade ne’e la’os ba mineral hotu-hotu bele hetan, maibe ba mineral balun
de’it, basá prossesu forma propriedade ida ne’e ligasaun ho pressaun ne’ebe
bele kontrola nia. Ne’e katak mineral refere sofre ona prossesu balun iha
momentu forma mineral ne’e. haree iha figura kraik ne'e iha parte A reprezenta ho klivagem ho riresaun tolu, parte B reprezenta ho klivagem diresaun 2 no parte C reprezenta ho klivagem diresaun ida. 5. Fraktura ka rahun:
karakteristika husi mineral ida ne’e hatudu bainhira mineral ida ita haree nia
isin lolon hatudu ho nakfera ho rahun liu. Ida ne’e katak mineral ne’e nia
ligasaun kimika fraku liu bainhira nia sofre prossesu ruma nia isin lolon sira
rahun kedas. Haree iha figura kraik ne'e, mineral kuartzo ne'ebe hatudu rahun bainhira baku ho martelu.
6. Densidade ka todan:
iha karakteristika ida ne’e hatudu depende ba mineral ida-idak nia todan,
prossesu ne’e akontese tamba bazeia ba mineral ne’e nia kompozisaun ida-idak,
husi kompozisaun ne’ebe diferente maka forma mineral sira ho nia densidade mos
diferente.
7. Hábitu:
karakteristika mineral ida ne’e haree liu ba nia forma ho nia modelu, prossesu
ne’e hanesan parte importante ida ne’ebe ita bele haree no termina nia
estrutura kristalina ne’ebe mineral ne’e iha. Iha karakteristika ida ne’e sei
nakfahek ba iha tipu tolu bazeia ba nia forma, mak hanesan: Euédrika, Subédrika
no Anédrika. Euédrika ne’e katak
mineral ida ne’e hatudu ho nia estrutura ne’ebe kompletu ho forma ne’ebe kapas,
ida ne’e hatudu katak iha momentu mineral ne’e kristaliza nia an ho tempu nebe
natoon nune’e ligasaun kimika ne’ebe nia halo kompleu ou bele mos nia forma
ladun dook husi nia origem no nia seidauk sofre prossesu externu ruma; Subédrika ne’e katak mineral ne’ebe
forma ho estrutura ne’ebe hatudu balun kapas maibe iha sorin balun nebe la
kompletu ka lakon tiha, prossesu ne’e akontese iha momentu mineral ne’e halo
kristaliza nia an ho lalais nune’e nia la iha tempu nebe maksimu atu halo
kompleta ligasaun kimika ne’ebe nia iha ka bele mos mineral nia forma hetan
transporta ona husi forsa ka prossesu ruma; no Anédriku ne’e katak mineral ne’e hatudu nia forma ho estrutura
ne’ebe la kapas liu, iha ne’ebe estrutura ne’ebe nia iha ita laharee liu,
prossesu ne’e akontese tamba mineral ne’e forma ho konsidaun nebe ladun
favoravel ka nia forma ho lalais liu maka ligasaun kimika ne’ebe nia halo la
kompleta ou bele mos mineral ne’e forma iha prossesu transportasaun ne’ebe dook
ka sofre ona prossesu esternu ruma ne’ebe kona mineran ne’e. Haree iha figura tolu kraik ne'e, Mineral Pirite nebe hatudu forma hanesan Euédrika, Mineral Olivina nebe hatudu nia forma hanesan Anédriku no mineral apatite nebe hatudu nia forma hanesan Subédrika. Iha tan karakteristika
seluk tan mak presiza ita atu haree, maibe iha parte ida ne’e hau halo
esplikasaun kona ba karakteristika hirak ne’e de’it.
Ida ne’e mak husi hau
nia hatene, karik ita boot sira iha hanoin balun tan bele hato’o liu husi
Komentariu...
|
Referensia di'ak ida moss.
BalasHapus