Ita ko'alia kona ba siensia sira nebe existe iha mundu ne'e, siensia sira ne'e sempre halo ligasaun ho siensia sira seluk, ligasaun ne'e akontese tamba hakarak siensia ne'e bele sai forsa liu tan. Dalabarak mos ita sempre rona ema koalia no hakerek kona ba liafuan Biokimica ka Geofisika. Nahhhhh... Tamba saida mak liafuan sira ne'e iha, liafuan ne'e iha tamba kompostu husi siensia rua ou tolu hamutuk hodi forma siensia ida, Ezemplo: Bioquimica signifika kompostu husi siensia Biologia no Kimika ne'e mak sai Biokimika. Tuir mai ita haree hamutuk artigo simples ida kona ba Relasaun Siensia Geologia ninian ho siensia sira seluk.

Foto field trip Geologia UNTL ano 2019 iha Liquisa

Relasaun Jeolojia ho Siensia seluk

Iha siensia Jeolojia mos halo relasaun ho siensia lubuk ida mak hanesan tuir mai ne'e:

Jeolojia ligasaun ho Fisica ka geofisika, iha parte ida ne’e, Jeolojia hala’o nia estudu haree liu ba parte fisica liu husi forsa sira husi externa tantu interna iha rai.
Jeolojia ligasaun Biologia ka paleontologia, iha parte ne’e geologia hala’o nia estudo halai liu ba parte moris iha passadu sira liu husi interpretasaun ba fossil.
Jeolojia ligasaun Quimika ka geoquimika, iha parte ida ne’e, Jeolojia hala’o nia estudo halai liu ba kompozisaun rai nian ka materiais sira ne’ebe kompostu iha rai nia kompozisaun no elementu kimiku sira ne’ebe kompostu iha kada materiais sira nee.

Diagrama simples ida hodi klarifika ba ligasaun entre geologia ho siensia seluk.

Tamba saida mak Jeolojia presiza halo ligasaun ho siensia sira seluk, tamba hanesan ita hatene katak, Jeolojia ne'e hanesan siensia ida ne'ebe halo nia estudu kona ba rai, entaun nia presiza halo ligasaun ho Fisika hodi hatene kona ba rai nia parte fisika sira, halo mos ligasaun ho Biologia hodi hatene kona ba buat moris sira ne'ebe konsege eziste ona iha tempu passadu ka tempu uluk liuba no halo ligasaun mos ho quimika hodi hatene kona ba kompozisaun quimika rai ninian.

Nahhhhhh.....Komprende ona kona ba ligasaun siensia Jeolojia ho siensia sira seluk, agora, mai ita haree fali Jeolojia nia divizaun sira.

Divizaun siensia Jeolojia

Ema hotu bele estuda kona ba Jeolojia , maibe la signifika katak ikus nia tenki foti hotu saida mak aprende iha geologia ne'e nia laran, maibe presiza mos foti siensia espesifiku ida de'it ba iha ita nia area atu ita bele halo estudu kontinua halo detallu liutan. Okee!!!....

Jeolojia nia divizaun fahe ba buat lubuk ida, maibe iha parte geral ninian, Jeolojia fahe ba iha parte ka area rua mak hanesan Jeolojia teorika no Jeolojia aplikada ka prátika.

Iha parte geologia teorika nian sei fahe fali ba iha parte rua, mak hanesan Geologia teorika fisika no Geologia teorika historika.

Geologia teorika fisika

Jeolojia teorika fisika, estuda no haree liu ba iha parte karakter husi materiais ho metodu sira ne'ebe iha hodi halo materiais sira akontese no estuda mos kona ba estrutura nebe existe.

Nia Ramo sira mak hanesan:

Mineralogia: estuda kona ba propriedade kristalografia (forma no estrutura) fisika no quimika husi mineral sira no nia klassifikasaun;
Petrografia: halo deskrisaun ba karakter ka propriedade husi fatuk ka rocha sira no halo analiza ninia origem, kompozisaun quimika no nia klassifikasaun;
Sedimentalogia: estuda kona ba ambiente diposisaun sedimentu sira no nia origem, liu husi rocha ka fatuk ne’ebe indika iha ambiente ne’ebe passadu hodi analiza to’o mai iha prezente;
Estrutura: halo investigasaun ba estrutura husi rai nian ne’ebe mos cauza ba iha fatuk nia deformasaun no seluk tan.
Geomorfologia: estuda kona ba evolusaun husi foho ka montanha sira liu husi observasaun iha rai leten, no halo identifikasaun ba agente ne’ebe kontribui hodi forma foho sira ne’e.

Geologia teorika historika

Iha parte geologia teorika historika nian, estuda haree liu ba evolusaun husi akontesimentu passado no fenomeno ne’ebe okore ka akontese tiha ona iha tempu uluk.

Nia ramo sira mak hanesan:

Estratigrafia: estuda kona ba formasaun kamada litologia kada fatuk, kondisaun husi nia formasaun iha tempu passado no nia relasaun entre estrata ka kamada ne’ebe iha.
Paleontologia: Estuda husi vida pre-historika liu husi animal ka planta ne’ebe preserva-an nudar fossil liu husi mikro até markroskopikamente ka baibain ema hanaran estuda ba restu husi animal ka planta (ai-horis) ne’ebe preserva-an iha fatuk. Fossil ne’e hanesan meius importante ida atu ita termina vida moris ne’ebe iha tempu passadu ne’ebe regista iha tempu geologika nia laran.
Paleogeografia: estuda kona ba deskrisaun geografia rai nian iha parte fisika husi tempu passadu geologika liu husi halo rekonstrusaun ba historia passadu geografia ninian no mos estuda kona ba mudansa sira ne’ebe akontese iha superficie liu husi tempu geolojiku nia laran.

Geolojikamente mapa Timor Leste husi Audley Charles

Nahhhh,,,, agora ita bele hatene ona, saida-saida mak ita bele estuda no hili atu estuda iha area geologia nian. Oinsa geologia aplikada ka pratika?.....

Bele assesu iha aplikasaun geologia nian liu husi link ne'e: Aplikasaun Geologia

Fiar katak ita bele aprende buat balun husi materia ne'e, bele fahe ba ita boot sira nia kolega ne'ebe iha interese ba area ne'e.

Ida ne’e mak husi hau nia hatene, karik ita boot sira iha hanoin balun tan bele hato’o liu husi Komentariu.

Posted in: jeolojia jeral